w państwach rządzonych absolutystycznie (por. s. 108). Z czasem, zwłaszcza wobec ciągłych niemal w XVII w. wojen z narodami protestanckimi (Szwedami i Brandenburczykami), z wyznawcami prawosławia (Rosjanami, Kozakami), wreszcie z muzułmanami (Turkami i Tatarami), polskość zaczęto łączyć z katolicyzmem, a obronę Kościoła rzymskokatolickiego - ze szczególną rolą Polski w dziejach Europy.<br><br>Sarmatyzm znajdował własne odbicie w sztuce, literaturze, obyczajach, życiu codziennym, tworząc, obok dworskiego, kształtowanego przez wpływy zachodnie, drugi nurt XVII-wiecznej polskiej kultury. Architektura ziemiańskich dworków i dworów, wiersze Wacława Potockiego, pamiętniki typowego żołnierza-szlachcica Jana Chryzostoma Paska są równie cennymi zabytkami tej epoki, jak pałace magnackie, wzorowane na utworach włoskich