i dokuczliwie co mądra? Mój komentarz, choć powodowany największą, na jaką mnie stać, lojalnością, będzie i tak dostatecznie stronniczy. Każde dzieło dopuszcza mnogość odczytań. Tym bardziej zaś takie, które do tej mnogości świadomie zachęca, jak się to będę starał pokazać. Co więcej, ten komentarz nie rości sobie pretensji do zupełności. Skupia się na postawie Gombrowicza, na programie twórczym pisarza, na pojęciu osobowości i na genealogii kulturalnej autora Ferdydurke. Stawia też o wiele więcej pytań Dziennikowi aniżeli powieściom i dramatom.<br>Taki Gombrowicz, jakiego zobaczyłem w Dzienniku. Jakiego przeczytałem. Nic więcej.<br><br>&lt;tit&gt;Zmusić siebie do odrębności&lt;/&gt;<br><br>&lt;q&gt;"Pisanie nie jest niczym innym - mówił Gombrowicz - tylko