funkcjonowania parlamentu brytyjskiego był system dwupartyjny. Dwie silne, sprawnie zorganizowane partie, konserwatystów i liberałów, zmieniały się u władzy zależnie od tego, która z nich zdobyła większość w Izbie Gmin. Obecność w parlamencie posłów irlandzkich, a następnie wejście posłów <name type="person">Labour</> Party wywoływało niekiedy pewne trudności, ale nie zachwiało jeszcze systemu dwupartyjnego.<br>Swoisty układ stosunków nie pozwolił na wprowadzenie systemu dwupartyjnego we Francji. Model angielski usiłowały wszakże przeszczepić niektóre państwa. Dało to dobre wyniki w państwach skandynawskich, w Belgii, w Holandii. W Hiszpanii, Portugalii, Rumunii osiągnięto to tylko pozornie; dwa stronnictwa istotnie zmieniały się co pewien czas u władzy, ale nie w wyniku