wina leży w ucisku chłopa, który żyje w straszliwych warunkach. "Trzeba by to piekło zburzyć panom Polakom#grzmiał Chądzyński#a Rzeczpospolitą Polską po ludzku postanowić, żeby i kmiotkowie nie byli w opresyjej nie tylko od obcych, ale i od panów własnych".<br>Ta sama Rzeczpospolita, która przypuszcza do klejnotu szlacheckiego nawet Tatarów i Żydów (a więc wyznawców innych religii), poddanych chrześcijańskich traktuje jak bydło, uzurpując sobie nad nimi władzę absolutną, a nawet prawo karania śmiercią.<br>Warto w związku z tym przypomnieć, iż wielokrotnie przedrukowywany Lament chłopski na pany pochodzi z dramatu Antithemius, wystawionego pod koniec pierwszej ćwierci XVII stulecia na deskach teatru