którzy byli wolni, ale nie zaliczali się do wojowników. Procedura ustalania wergeldu według jakości osoby nie dotyczyła ich wcale nie dlatego, że byli biedni. Nie podlegali oni służbie wojskowej, ponieważ byli Rzymianami. Ale w wypadkach wątpliwych trzeba było jakoś odróżnić Longobardów od Rzymian. W czasach Rotariego nie było to trudne. W czasach Liutpranda jednak Longobardów nie różniły już od Rzymian język ani wyznanie, a proces kulturowego zbliżenia był bardzo zaawansowany. Pozostawała różnica prawa etnicznego, lecz nikt przecież nie nosił jego znamion na czole. Najbardziej uchwytnym kryterium pozwalającym odróżnić Longobardów od Rzymian był obowiązek służby wojskowej. Lokalny urzędnik odpowiedzialny za pospolite ruszenie (sculdahis