towarzyszyło także nielegalne przewożenie niektórych polskich publikacji do krajów sąsiednich, przede wszystkim do ZSRR i do Czechosłowacji. <br>Aleksander Brückner napisał kiedyś proroczo, iż każdorazowa europeizacja Rosji będzie oznaczać koniec wpływów kultury polskiej na jej terenie. Taki był skutek reform Piotra Wielkiego, tak się też stało w okresie wielkiej przebudowy (pierestrojki) Związku Radzieckiego, która zakończyła się jego likwidacją. "Polskie okno" na Zachód (bo nie był to chyba jedynie lufcik!) przestało być potrzebne, skoro w Rosji otwarto wiele drzwi, przez które napływa zarówno zachodnia sztuka jak i nauka. Musimy przeto dołożyć wszelkich starań, abyśmy nadal pozostawali w żywym kontakcie z tą kulturą, jaka współcześnie