cenę zapobiec, każe zachować umiar w szafowaniu epitetem "zdrajca". Choć <page nr=282> Adam Michnik napisał, że w kraju, gdzie zawsze dominował kult walki, nawet przegranej, "nie znoszono Wielopolskiego, lecz wielbiono Traugutta", to przecież Józef Piłsudski z jednakową fascynacją wyrażał się o obu tych postaciach. Margrabia rysował mu się "nie jako zdrajca czy agent wroga, lecz jako patriota, wskazujący na nieodpowiedzialność szaleńczego czynu, owej wojny bez pewności wygrania" (Stanisław Cat-Mackiewicz). Kiedy w sierpniu roku 1914 wkraczające do Kielc legiony witał szczęk pośpiesznie zamykanych okiennic, Piłsudski, zawiedziony w swych nadziejach na powstanie, poczuł się kimś bliskim Wielopolskiemu. I ten bowiem daremnie, choć w całkowicie