zmierzała do odseparowania Kościoła od uczestnictwa w życiu publicznym, do złamania jego jedności poprzez ustanowienie kontrolowanych przez władze świeckich organizacji katolickich oraz wykorzystywanie organizacji religijnych do osiągania własnych celów politycznych. Mimo wrogiego otoczenia instytucjonalnego Kościół katolicki zachował autonomię. Obok zadań pasterskich pełnił szereg innych kluczowych funkcji społecznych. Przede wszystkim był alternatywą wobec kontrolowanej przez państwo sieci powiązań międzygrupowych i w ten sposób przeciwdziałał atomizacji społeczeństwa.<br>Po wprowadzeniu stanu wojennego Kościół stał się naturalnym schronieniem i swego rodzaju azylem dla rozmaitych działań społeczeństwa obywatelskiego, przede wszystkim w sferze kultury i edukacji publicznej, lecz także w sferze polityki, a nawet gospodarki. W tym