i w rzadkich książkach, czytanych nie z wyboru, ale dlatego że były, że obiegały przylądek, wyrywane sobie z rąk. Były to przeważnie tomiki wydane dla żołnierzy we Włoszech, zmierzające ku pokrzepieniu serc. Miasto mojej matki Kaden-Bandrowskiego, Bez oręża Zofii Kossak, które znam prawie na pamięć, a których koloryt i aurę zachowałam na zawsze w sobie. Dzień w dzień nie mogłam się doczekać kiedy wreszcie wrócę do domu z niemieckiej szkoły i zabiorę się do tej lektury. Nie odczuwam jednak wcale dziś, jak nie odczuwałam wtedy, że tak ograniczone związki z polskością godne były jakiegokolwiek współczucia. Bo czyż nie byłam podobna