dzieliło nas wtedy od czasu, kiedy te obszary rodzinne nie pokrywały się wprawdzie z polityczną mapą Polski (bo takiej nie było), a przecież mimo to odzwierciedlały jakże rozległy polski geograficzny stan "posiadania". Wędrował sobie Polak ówczesny, któremu nie wolno było w szkole uczyć się po polsku, od stepów ukraińskich przez bagna poleskie po puszcze białoruskie i litewskie i wszędzie tam mógł się w zakazanym języku porozumieć, wszędzie czuł się u siebie z tą ogromną ojczyzną w sobie. Jaki to miało wpływ na jego duszę, na jego wyobraźnię, na skalę widzenia świata? Jak dalece musiał się też różnić od współczesnego Polaka, urodzonego