tej dyskusji na łamach czasopism historycznych uznana została przez uczestników kolokwium jednogłośnie.<br>Dla ściślejszego powiązania z sobą badań szczegółowych, rozproszonych w wielu ośrodkach w kraju, sformułowano także konkretne postulaty badawcze w zakresie zarówno potrzeb warsztatowych, jak i problemów i kierunków badawczych. W zakresie potrzeb warsztatowych postulowano podjęcie prac nad centralną bibliografią dotyczącą całokształtu dziejów klasy robotniczej na ziemiach polskich, a także polskiej emigracji zarobkowej;<br>- krytyczne opracowanie dla potrzeb dziejów klasy robotniczej materiałów spisowych państw zaborczych, władz okupacyjnych z lat pierwszej i drugiej wojny światowej, polskich spisów z 1921 i 1931 r., spisów po 1945 r., ustalenie porównywalności danych statystycznych dotyczących klasy