odbiorze dzieła między widzem a czytelnikiem już wtedy, gdy pisał Kordiana. Na początku 9 sceny III aktu car Mikołaj jest sam w "pokoju w Zamku Królewskim"; nasuwa się obraz bogatego wystroju wnętrza, pokoju bądź co bądź w zamku. Car monologuje i dopiero po dłuższej chwili, patrząc na ściany "pył spostrzega brudny" i pająka; komnata jest zapuszczona, symbolicznie odludna. Widz od początku widział taki właśnie pokój, uwaga cara go nie zaskoczy; ale uważny czytelnik przeżyć może szok, gdy pokój przeznaczony w Zamku Królewskim dla cara okaże się komnatą zakurzoną i w pajęczynach.<br>O tym, że Słowacki wyczuwał świetnie wspomniane różnice, świadczy także