po wyzwoleniu raczej kształtują się dwa określone kierunki w ruchu ludowym: radykalno-rewolucyjny (SL "Wola Ludu", SL) i prawicowo-liberalny (SL "Roch" i PSL).<br>Do problemu "warstwy - klasa chłopska" ustosunkowywali się w dyskusji dr A. Więzikowa, mgr W. Matuszewska, dr H. Malinowski. Stwierdzono, iż na pewnym etapie, w określonych sytuacjach chłopstwo polskie wystąpiło jako klasa (walka przeciwko feudalnym przeżytkom na wsi, przeciwko klerowi itp.). W zasadzie obowiązywać nas winna leninowska interpretacja pojęcia klasy i warstw, która zakłada dyferencjację chłopstwa na trzy podstawowe warstwy. Dyskusyjną natomiast sprawą jest sytuacja chłopów jako warstwy i jako klasy w warunkach Polski Ludowej, zwłaszcza po 1948