żydowski", w którym stłoczona rzesza kramarzy i rzemieślników, odziana w tradycyjne chałaty i jarmułki, z trudem utrzymywała się w pogoni za groszem.<br>Szybkiemu wzrostowi przemysłu towarzyszyło powolniejsze nieco kształtowanie się klasy robotniczej. Do pracy w manufakturach warszawskich i okręgu łódzkiego zgłaszali się zarówno podupadli majstrowie i czeladnicy miejscowi, jak też dopiero co przybyli z Zachodu tkacze i inni fachowcy. Rosnącego kontyngentu, zwłaszcza sił niekwalifikowanych, dostarczała proletaryzująca się wieś. W zagłębiach: Staropolskim i Dąbrowskim, większość robotników stanowili komornicy i bezrolni z dóbr górniczych; z nich stosunkowo szybko wyłonić się miała fachowa kadra górników i hutników, w której zawód stał się zwyczajowo dziedziczny