postęp techniczny, jak i zajadłą konkurencję. Jedynym, choć nie wystarczającym, sposobem stawienia czoła tym nowym wymogom jest doskonalenie posiadanych kwalifikacji. Dziś, coraz częściej trzeba przekwalifikowywać się i to nawet kilkakrotnie w ciągu kariery zawodowej. W większości krajów UE, pracodawcy mają ustawowy obowiązek przeznaczania 1-2% swoich zysków na kształcenie i doskonalenie zawodowe pracowników. Jeśli nie są w stanie zorganizować go we własnym zakresie, to przekazują odpowiednie fundusze do regionalnych izb handlowo-przemysłowych lub do szkół zawodowych i wyższych uczelni. Prawie wszystkie uniwersytety zachodnie prowadzą, obok programu klasycznego dla młodzieży, kursy dokształceniowe dla dorosłych a zwłaszcza dla bezrobotnych. Koszty tych kursów pokrywane