mówiąc, że "Idea w ruchu rewolucyjnym" to tekst "nieprzyjemny" i "orwelowski". Zdaję sobie oczywiście sprawę z ogromu różnic dzielących tych dwóch pisarzy. I mimo te różnice chodziło mi o postawę Orwella-eseisty. Otóż wspólna tym tak różnym pisarzom jest bezkompromisowość postawy w sprawach zasadniczych. Warto też zwrócić uwagę na taki drobiazg. W rozprawie o Nietzschem mówi Berent <page nr=42> o "sumieniu intelektualnym", ściśle - mówi o zaniku tegoż, jako o groźnym objawie schorzenia kultury. Dla nas ważne - i jeśli wolno powiedzieć, właśnie "orwellowskie" - jest połączenie obu kategorii, które przecież często bywają rozdzielane. Intelekt - jedno, sumienie - co innego. Otóż Berent mówi o "sumieniu intelektualnym". Zatrata