gastalda. Do tej samej kategorii należeli w czasach Liutpranda jeźdźcy mający tylko po jednym koniu, których zwalniano od udziału w wyprawie, jeżeli dowódca zabrał tego konia pod juki. Astulf nie wykreował nowej rzeczywistości, określił tylko edyktem ścisłą korelację między rozmiarami własności ziemskiej a wymaganym standardem ekwipunku bojowego. Był to środek dyscyplinujący podjęty w obliczu rozprzężenia. Na długo przed 750 r. najubożsi Longobardowie stawali na wyprawy pieszo, zbrojni w łuki i strzały, drobni posiadacze - konno, z tarczą i włócznią, a możni co najmniej we dwa konie, z ekwipunkiem pancernego jeźdźca. Wyposażenie wojenne było od niepamiętnych czasów sprawą prestiżu, widomą oznaką pozycji społecznej