się Polakami z wyboru. Dotyczyło to między innymi Niemców, Rosjan, Żydów, Francuzów, Szkotów, Holendrów. Wielu z nich zapisało się chlubnie w politycznych, gospodarczych, naukowych i artystycznych dziejach naszego narodu. Podobne zjawisko - na większą lub mniejszą skalę - występuje w świecie powszechnie. Wprawdzie w większości przypadków przynależności narodowej świadomie się nie wybiera - dziedziczy się ją wraz z urodzeniem - jednak przynależność ta nie ma zwykle, w odróżnieniu od przynależności państwowej, charakteru przymusowego. Nie wynika ona także z postanowień prawa (przypadki odmienne pozostawiamy na boku jako wyjątkowe).<br>Jest przede wszystkim zjawiskiem faktycznym, o kulturowym głównie podłożu. Termin "ojczyzna", którym posłużyliśmy się w tym fragmencie wykładu