jako potęgi kolonialnej, w "Podręczniku dla inkwizytorów" opisuje z kolei, do czego doprowadziła czterdziestoletnia dyktatura Antonia Salazara i jego następcy Marcela Caetano, zakończona w 1974 r. rewolucją goździków. Wielka polityka jest w tej powieści jednak w cieniu, zamiast niej mamy opisane losy prowincjonalnego satrapy Fernanda - nieokrzesanego i nieociosanego gbura i erotomana, wyniesionego do zaszczytów przez Salazara, który postanowił zastąpić wiekową portugalską arystokrację swoimi ludźmi. Każdy, kto zetknął się z "doktorem Fernandem", jak mówi o nim służba, ma jakąś skazę: syn Joao to życiowy nieudacznik stłamszony przez ojca, nieślubna córka Paula nie może nawiązać z nikim normalnych kontaktów, bowiem wszyscy patrzą na