pewnych wydarzeń okazuje się czymś tragicznym. I za to ktoś właściwie powinien ponosić odpowiedzialność.<br> Pozostaje natomiast kwestią, co można nazwać "programem" Berenta. Używam tego słowa w cudzysłowie z tego względu, że programu - moim zdaniem Berent nie formułował, że jego zadaniem nie jest formułowanie doraźnego programu. Jego zadaniem było wyciąganie wniosków, formułowanie refleksji, podważanie dogmatów, stawianie pytań, budzenie niepewności tam, gdzie panuje niezachwiana i nieugruntowana pewność.<br> Ale dało by się z jego tekstów odczytać taki program pozytywny, którego w gruncie rzeczy nikt nie widział, tzn. nikt z jego bezpośrednich krytyków. Program ten pozornie daje się sprowadzić do postulatu indywidualizmu, odczytywanego niesłychanie dosłownie