na swoim rachunku, że jeszcze raz upodlić się nic ich nie kosztowało, nie trzeba było nawet tortur.<br> Pewnie część prawdy uchwycili zarówno Koestler, jak i jego krytycy. Piszę o nim, bo dostarcza ogniwa do czasów wojny domowej w Hiszpanii. Jechali tam ludzie walczyć z najczystszych ideowych pobudek i ginęli na froncie albo z wyroku agentów Stalina. Hiszpania stała w centrum propagandy "antyfaszystowskiej" uprawianej na skalę międzynarodową przez biuro w Paryżu, a jednym z jego najbliższych współpracowników był właśnie Koestler. Posługiwano się w różnych krajach tak zwanymi "użytecznymi idiotami", czyli naiwnymi, którzy chcą dobrze. W jakim stopniu kierownik biura Muenzenberg zdawał sobie