Kundery Księga śmiechu i zapomnienia powtarza się ironiczny motyw. W lutym 1948 Klement Gottwald przemawiał z balkonu pałacu barokowego w Pradze do stutysięcznego tłumu na Rynku Starego Miasta. Był mróz, sypał śnieg, a Gottwald przemawiał z gołą głową. Towarzyszący mu na balkonie Klementis zdjął w pewnej chwili z głowy czapkę futrzaną i troskliwym gestem wsadził ją na głowę Wodza. Ani Gottwald ani Klementis (powieszony w cztery lata później) nie wiedzieli, że przez wiele lat po schodach owego pałacu barokowego wbiegał codziennie do niemieckiej szkoły na pierwszym piętrze chudy i chorowity chłopiec, niejaki Franz Kafka. I że na parterze tegoż pałacu mieścił