w przeszłości rodzinnej, jako do najpewniejszego sprawdzianu autentyczności biografii zbiorowej, jako do pewnej skali umożliwiającej wyważenie doniosłości kolejnych wydarzeń dziejowych. I skorzystali z tej wolności, jaką daje czasowa lub stała emigracja, aby wyemigrować także z krajowych wyobrażeń o własnym losie narodowym, zobaczyć w "historii", pewną konstrukcję ideologiczną.<br> Cofnięcie się w głąb własnej biografii, odwołanie się do osobistego przeżycia historii podzieliło natychmiast "wiejących w przeszłość" prozaików na dwie grupy: na urodzonych przed II wojną światową (m.in. Tadeusz Konwicki, Andrzej Szczypiorski, Hanna Krall, Jarosław Marek Rymkiewicz) i urodzonych po jej zakończeniu, lub pod koniec (m.in. Maria Nurowska, Dorota Terakowska, Iwona Smolka