przekonaniem, że wartość bojowa wojownika jest miarą jakości człowieka. <br> Może mamy tu do czynienia z hierarchią wartości ukształtowaną w okresie zbrojnych wędrówek. Longobardowie budowali swoje państwo w Italii jako zdobywcy, którzy nie zdołali opanować głównych stolic kraju, zapewnić sobie współpracy miejscowych elit i przejąć struktur rzymskiej państwowości. Okoliczności te wywarły głęboki i trwały wpływ na ustrojowy kształt i na ideowe podstawy longobardzkiej monarchii. Długie trwanie kategorii pojęciowych i norm prawnych, które utożsamiały lud z wojskiem i wolnego człowieka z wojownikiem, pozostawiło w źródłach wyraźny ślad. Edykty longobardzkich królów wysuwają na pierwszy plan militarny aspekt gradacji społecznej wolnych współplemieńców. Ani w Pakcie