Świadectwo Różewicza czy Borowskiego jest świadectwem prawdziwym, przerażającym, pokazującym przede wszystkim człowieka zredukowanego do szczurzego instynktu ocalenia życia. Dekalog ich bohaterów został zdruzgotany. Świadectwo Herberta zbudowane na postawach wyjątkowych, z pewnością nielicznych (może nawet przecenił autor <tit>Struny światła</> znaczenie sceny na schodach schronu: całujących się młodych ludzi) jest jednakże świadectwem heroicznym. Nie znaczy to, by nie dostrzegał zdruzgotanych sumień, zdeprawowanych moralnie postaw, chyba nawet przyznaje im powszechność, skoro zauważa właśnie sytuacje wyjątkowe. Przecież - jak napisał Tyrmand - pochylił się nad studnią życia i doszedł go stamtąd przeraźliwy smród. Jest więc nie tyle poetą wojny, ile raczej poetą konsekwencji wojny: moralnych, ideologicznych, światopoglądowych