na akcje medycyny społecznej kierowane przez lekarzy urzędowych niemieckich i rosyjskich. Poza tym czynniki rządowe państw zaborczych nie były zainteresowane podnoszeniem stanu sanitarnego i zdrowotności społeczeństwa ziem polskich. W tej sytuacji towarzystwa lekarskie odegrały doniosłą rolę w rozwijaniu polskiej medycyny społecznej. W zaborze rosyjskim powstało towarzystwo specjalistyczne zajmujące się wyłącznie higieną. Było to Warszawskie Towarzystwo Higieniczne (1898–1939), które jeszcze przed pierwszą wojną światową posiadało oddziały terenowe na prowincji. Poza lekarzami, do towarzystwa należeli pedagodzy i przedstawiciele inteligencji. Towarzystwo prowadziło szeroką działalność propagandową, zajmowało się sprawami higieny w mieście i na wsi, szpitalnictwem, higieną zawodową i wychowawczą, organizowało wystawy higieniczne