siły odspajania: własności urobiska, a więc jego ukształtowanie, zwięzłość, rodzaj i stan gruntu oraz zamierzony kierunek ruchu ostrza, wynikający z działania uruchamianych przez operatora mechanizmów. W gruntach jednorodnych, stanowiących większość urabianych ośrodków [38], kierunek siły odspajania jest zbieżny z kierunkiem prędkości ostrza [13]. Na rysunku 10.10 jest przedstawiony przykładowy hodograf dyspozycyjnych sił odspajania dla koparki podsiębiernej. Linie HFA, HFB, HFC, HFD, HFE są hodografami sił granicznych. Jeśli odspajanie odbywa się wskutek ruchu ramienia, to ostrze łyżki porusza się z prędkością VFD. Wektor tej prędkości jest prostopadły do prostej łączącej przeguby D, F. Jego wartość zależy głównie od natężenia strumienia oleju