w Horsztyńskim (zwany przez bohaterów także zamkiem), czy pałac Cencich w Beatryks Cenci - nie ma w nim wielkości, mitycznego ducha, który z zamku czynił symbol zamkniętych w nim tradycji.<br>Przeciwstawieniem zamku jest w dramacie romantycznym także dwór - polski, sentymentalny. Taki, w jakim upływało dzieciństwo Mickiewicza, Słowackiego, Norwida (nie ma podobnej idealizacji dworu u arystokraty-Krasińskiego). To nie we dworze rozgrywają się tragiczne wydarzenia, stanowi on raczej nasycony dobrocią i pobożnością malowniczy dla nich kontrast. Jak ukwiecony "dom wiejski pode Lwowem" w Dziadach.<br>Potem przykładem najbardziej sielankowym jest domek Strażnika w Złotej Czaszce Słowackiego. Toczy się w nim akcja jakby komediowa, dopiero