Jana Pawła II w obaleniu berlińskiego muru potwierdzają tak Michaił Gorbaczow, jak Ronald Regan. O jedności Europy nie tylko nikt wtedy głośno nie mówił, ale nawet nie myślał. Ona była całkowicie poza horyzontem uprawianej wówczas Realpolitik. Także w watykańskiej polityce wschodniej była to zmiana epokowa, bo dotąd obowiązywała zasada salvare il salvibile, tajnych dyplomatycznych negocjacji z komunistycznymi rzadami, by próbować "ocalić to, co się da ocalić".<br>Pamiętam, jak parę lat później znany publicysta Kenneth Woodward, komentując w "Newsweeku" pontyfikat Jana Pawła II, pisał, iż &lt;q&gt;&#132;prawdziwym klejnotem w papieskich planach międzynarodowych jest położenie kresu podziałowi Europy na Wschodnią i Zachodnią oraz