wyrobu form przez mniej sprawnych rękodzielników, pracujących poza nadzorem cechu i mistrzów. Proces przemian wiązał się więc przede wszystkim ze zmiana odbiorcy, z jego wpływem na tematykę, na cenę wyrobu. W tym znaczeniu mówi się o pierniku jako dziedzinie sztuki ludowej. "Ludowość" jest tu określeniem umownym i wiąże się, podobnie jak w innych dziedzinach rzemiosła, z kondycja odbiorcy, jego mniejszym lub większym wpływem na kształt produktu. <br>Informacje o klockach piernikarskich sięgają XIV w. Najstarszy zachowany w Europie eksponat pochodzi z XV w. i znajduje się w muzeum miasta Norymbergi. Klocki rzeźbili wykwalifikowani snycerze, zgromadzeni w cechach, a warsztaty produkujące pierniki chroniły