służy za akces do racjonalizmu. Połączenie codziennego zwrotu "pan" z "Cogito", czyniące z abstrakcji osobę, jest czymś uderzającym w swej prostocie.<br> Pan Cogito nie staje się przesadnym moralistą. Jest raczej człowiekiem zaplątanym w przypadki życia, ale i poszukującym świadomie. Jest everymanem zmuszanym przez poczucie przyzwoitości do bycia więcej niż "każdym", "jakimkolwiek", do ustosunkowania się do heroizmu. Pan Cogito wątpi, studiuje muzykę i po drodze do myśli czystej grzęźnie w otaczającej go realności z jej wszystkimi ułomnościami. Pan Cogito wybiera "niepewną jasność" przeciw wyobraźni romantycznej. Pan Cogito, nieodłączny cień poety Herberta, to również upostaciowany dystans.<br> Jedną z zasadniczych kwestii w świecie poezji