Gombrowicz ma już Dziennik, w którym on sam - ten artysta, dziwadło, potwór! - zwykleje, uspołecznia się i wpisuje w tradycję: spostrzegł to już dawno François Bondy.<br>Dwoistość pisarskiej postawy zostaje tym samym rozpisana na różne literackie gatunki: na fikcję powieściową i pseudo-diariusz (pseudo-, bo wiarygodność Dziennika jest czysto literacka, pisarz jawnie dopełnia, poprawia, przekształca swój życiowy "materiał").<br>W Ferdydurke Gombrowicz stawiał sobie prostsze zadanie. Chciał uciec z symetrycznego świata form, sytemów, ideologii i zastąpić go własnym, zbudowanym na opozycji reguły i wyjątku. Ale pojmował już, że nie może uprzywilejowywać wyjątku za bardzo, bo tym samym zmieni go w regułę, w nowy