dysydenci" byli pod stałą obserwacją. 42 tomy ustawione na półce wyglądają zapewne imponująco; sceptyk mógłby jednak wskazać na fakt, że kartoteki tego typu rosną bardzo szybko, jeśli zawierają skrupulatnie gromadzone transkrypcje wszystkich, nawet najbardziej niewinnych rozmów telefonicznych, kopie korespondencji itp. Znamienne, że Christa Wolf woli mówić o objętości swojej "dysydenckiej" kartoteki niż jej konkretnej zawartości.<br> Jej argument "wizualny" ktoś współczujący i sprzyjający autorce mógłby jednak w dobrej wierze przyjąć. Mógłby też dodać do niego parę okoliczności łagodzących: młodzieńczą naiwność (co prawda, w roku 1959 Christa Wolf miała lat równe trzydzieści) albo nadgorliwość szczerze wierzącego wyznawcy ideologii (jak wiadomo, idealiści tego rodzaju