Francji. Za drugim jego pobytem w Paryżu ogłoszono w Polsce stan wojenny. Nie wrócił. Na tej nieprzymusowej emigracji napisał kilka książek o zupełnie innych treściach. Nawiązał kontakty z paryską "Kulturą". To wykluczało całkowicie myśl o powrocie. Myślę, że dobrze zrobił. Był pisarzem, który się liczył nawet wśród najbardziej zaciekłych przeciwników komunizmu. Już po październiku jego utwory zaczęły wzbudzać wątpliwości w kierownictwie partii, już cenzura wąchała każdy tekst, a krytycy dopatrywali się zmiany postawy ideologicznej. Nie był jedynym, dla którego rok 1956 był rokiem przełomowym w rozwoju światopoglądu. Niestety, październikowa odwilż, gomułkowska krytyka dotychczasowych rządów i zapewnienia o dążeniu do tożsamości polskiej