swym referacie Adam Michnik, przedstawiając koncepcję opozycji demokratycznej w Polsce, którą nazwał nowym ewolucjonizmem. Ewolucjonizmem - bo <page nr=9> myśleć można o długotrwałych i powolnych przemianach, a nie o gwałtownym wybuchu. Nowym - by odróżnić go stanowczo od dwóch koncepcji ewolucyjnych przemian systemu, narodzonych w okresie Października: katolickiego neopozytywizmu i marksistowskiego rewizjonizmu. Obie te koncepcje, których zasług dla społeczeństwa nie omieszkał Michnik wyraźnie podkreślić, były programem przemian zaadresowanym do władzy a nie do społeczeństwa. Dlatego poniosły fiasko, dlatego z opozycji wobec władzy przekształciły się w jej mimowolnych sojuszników. Rewizjonizm zmarł w 1968 roku, neopozytywizm zakończył swą drogę wiodącą "od kompromisu do kompromitacji" głosowaniem wszystkich posłów