wypadków, czasem godnych podziwu z naszej strony, ale częściej zakłopotania i wstydu. Ważniejszy jest wpływ tego wszystkiego na społeczeństwo moskiewskie, na szybko rozwijającą się myśl polityczną różnych stronnictw młodej Rosji, które - pozbawione chwilowo zarówno czci dla carskiego autorytetu, jak i strachu przed władzą - zaczęły budować nowe koncepcje państwa opartego na konsensie społecznym i kontrolowanego przez przedstawicielstwo społeczne. Wielka w tym była rola różnorodnych wpływów polskich, choć sami Polacy nie zdobyli sobie w Rosji sympatii. Dawniej rozciągano na nich niechęć, jaką prawosławni żywili do wszystkich łacinników. Niechęć ta wzrosła po unii brzeskiej 1596 r., kiedy to prawosławnych mieszkańców Rzeczypospolitej zaczęto siłą zapędzać