w teologicznej literaturze Kościoła łacińskiego. Tertulian inauguruje więc proces latynizacji Kościoła afrykańskiego, która stanie się jedną z najbardziej charakterystycznych cech kultury chrześcijańskiego Średniowiecza. Jako prawnik wprowadził do teologii terminologię jurydyczną, przez co ukierunkował rozwój kultury chrześcijańskiego Zachodu, w której w przyszłości przeważą te elementy. Prawniczy charakter kultury chrześcijańskiego Zachodu będzie kontrastował ze Wschodem, gdzie dominanta elementów spekulatywnych, intelektualnych, zaczerpniętych z filozofii greckiej stanowić będzie o jego specyfice.<br>Drugim z najwybitniejszych przedstawicieli chrześcijaństwa łacińskiego III w. jest św. Cyprian (zm. 258 r.). Choć pod względem intelektualnym był uczniem Tertuliana, stanowił jednak pod względem cech charakteru jego kontrast: Tertulian zapalczywy, nieobliczalny indywidualista, Cyprian