jest w niej nieobecny. Niesie ona ze sobą złudzenia i oszukańcze nadzieje, które mogą tylko zagrzewać serce diabła"&lt;/&gt;.<br>Nawet na poziomie filozofii kultury diabeł ma sens uniwersalny, niehistoryczny i autonomiczny. Ale trzeba powiedzieć i więcej: zło jest realne i jest demoniczne.<br>Jak rozpoznać, które elementy naszej rzeczywistości można uznać za "królestwo szatana"? Kto ma tego dokonywać?<br>Zawsze i wszędzie tam, gdzie pojawia się grzech, tam zwycięstwo odnosi szatan. Ale trzeba być bardzo ostrożnym w wyrokowaniu, co i na ile przynależy do Władcy ciemności, i Kościół jest w tych sprawach bardzo powściągliwy. Łatwo tu bowiem o poplątanie ludzkiej agresji połączone z poszukiwaniem