budowano z drewna albo systemem szachulcowym, kryto gontem. W najstarszych tego typu wsiach na przełomie XVI i XVIIw. osiedlano osadników holenderskich. Otrzymywali oni grunty w dzierżawę długoterminową albo wieczystą, za co byli zobowiązani do świadczeń pieniężnych i niewielkich robocizn. Od pocz. XVIIIw. osiedlano w tych wsiach Polaków i Niemców. Bagniste, lesiste i na ogół bezludne okolice zagospodarowywali polscy właściciele tych terenów: Górkowie, Czarnkowscy, Grudzińscy oraz Opalińscy. Dokumenty osadnicze wystawiano przeważnie w języku polskim. Na 142 dokumenty, 108 jest polskich.<br>Na zach. od Wielenia leżą wsie olęderskie: Marianowo, Herburtowo, Huta Szklana - opis trasa 12.c.<br> 1,5km na wsch., przy szosie biegnącej