prawa, władzę w Nowogrodzie sprawowali przedstawiciele bojarstwa i wyższego kupiectwa (tzw. żytyje); niemal wyłącznie z ich grona pochodzili urzędnicy. Nie tylko niewolni (chołopi[P6MC0].[P255DC255]), ale także dzierżawcy (połownicy) byli poddani całkowitej władzy właścicieli ziemskich i przywiązani do ziemi. Ale ziemia była przedmiotem swobodnego obrotu, a przedziały międzystanowe dla ludzi majętnych - nietrudne do przekroczenia. Już od XIII wieku obowiązywała w Nowogrodzie zasada nietykalności osobistej i majątkowej wolnego człowieka, którą mógł naruszyć tylko wyrok sądowy.<br><br> Odrębności ustroju Nowogrodu, swobody polityczne jego mieszkańców, bliskie kulturowe związki ze światem łacińskim budziły coraz większe zastrzeżenia w wielkoruskich księstwach Zalesia. Nastroje te spotęgowały się, gdy hegemonię