narodowościowym. Patrycjat i część pospólstwa, szczególnie w dużych miastach śląskich, często składały się z ludności niemieckiej, podczas gdy plebs pozostawał polski. Stąd interesy mieszczaństwa nie zawsze pozostawały w zgodzie z interesami społeczeństwa polskiego.<br><br>Obce pochodzenie kupców ułatwiało im jednak rozległe kontakty zagraniczne i pozwoliło Polsce włączyć się w wielki handel międzynarodowy. Na jej obszarze powstawały nowe szlaki handlowe - drogi ruskie prowadziły z zachodu na wschód, pruskie zaś z południa na północ. Liczne komory celne, ustanowione na granicach poszczególnych księstw, ograniczały jednak rozwój wymiany handlowej.<br><br>Próby zjednoczenia państwa. Podział kraju na dzielnice hamował dążenia prężnie rozwijającego się społeczeństwa. Nie zaspokajał także aspiracji