czuciem uniwersalnym" (D II 100). Cierpienie i zło, czające się na zewnątrz człowieka, odzywają się także nieuchronnie w nim samym i sztuka nie może się nimi nie karmić. Przecież i Tomasz Mann nazywał Hitlera "bratem" artystów... Czy jednak rzucić to może cień na powołanie sztuki, literatury?<br>Nie, ponieważ sztuka jest - na niby. Nie opisuje ani nie kształtuje rzeczywistości, doświadcza jej tylko wyobraźnią. &lt;q&gt;"Schopenhauer podaje definicję geniuszu, bardzo podobną do definicji dziecka - mówił Gombrowicz w Przewodniku po filozofii w sześć godzin i kwadrans. - Geniusz jest bezinteresowny. Bawi się światem. Odczuwa jego okropności, lecz bawi się nimi. Geniusz nie służy niczemu w życiu praktycznym