daleka od nieba na ziemi częściowo zatriumfowała nad utopią Wilsona. Polska, Czechosłowacja; Węgry - do których zgodnie z polityczną filozofią Wilsona zastosowano zasadę samostanowienia utraciły niepodległość. Jeden z następców Woodrow Wilsona w Białym Domu - prez. Roosevelt - porzucił utopię i wrócił do tradycyjnych kryteriów politycznych (might is right).<br>Anglosasi pomimo (a może na skutek) swojego pragmatyzmu przyjmują niemal zawsze postawę defensywną. Izolacjonizm amerykański, brytyjska splendid isolation wszystko appeasementy najpierw w stosunku do Hitlera a później w stosunku do Stalina i Chruszczowa, NATO - to wszystko jest defensywa.<br>NATO jest czysto negatywnym sojuszem. Przypomina do złudzenia straż pożarną. Straż pożarna gasi pożar i nie ma innych