wizja wolności i racjonalizmu to konstrukcje typowo zachodnie, które powstały w określonym kręgu cywilizacyjnym. Tak rozumiana wolność jest pojęciem obcym w innych kulturach, w których jednostka zdominowana jest przez grupę i społeczeństwo. Czy przez to jednak koncepcja Bierdiajewa traci sens?<br>Wprost przeciwnie, rosyjski filozof uwalnia pojęcie wolności z kontekstu kulturowego, nadaje jej sankcję metafizyczną, a więc uniwersalną. W Chinach nie ma wolności nie dlatego, że jest ona pojęciem względnym, ale dlatego, że jeszcze nie dokonało się dzieło emancypacji. Przecież wystarczy przestudiować monumentalne opracowanie Charlesa Taylora Źródła podmiotowości, by zrozumieć, że i w Europie emancypacja jednostki trwała setki lat. Dokonała się jednak