dokonywać<br>transformacji z Kościoła głęboko zaangażowanego w politykę (przez co<br>najmniej 200 lat przynosiło to dobre efekty) w Kościół działający<br>przede wszystkim w środowisku metapolitycznym. Był po temu jeden, ale<br>za to fundamentalny powód. Zmieniło się państwo.<br> W państwie autorytarnym i niesuwerennym polityką było prawie<br>wszystko. W państwie demokratycznym i niepodległym polityka i<br>metapolityka, chociaż się przenikają, są jednak czymś innym.<br>Zrozumiałe, że nie obyło się tu bez błędów i napięć. Państwo i Kościół<br>spotykają się bowiem na niezmiernie szerokich płaszczyznach: tak w<br>dziedzinie kultury, jak i edukacji, tak w debatach o moralności<br>publicznej i regulacjach prawnych, jak w szpitalach, koszarach