go zbudują, utwierdzą w istnieniu... Literatura jest zatem grą komunikacyjną między pisarzem a czytelnikiem. A malarstwo? Muzyka? Tu Gombrowicz milknie, ratując się poniżaniem sztuk innych niż ta, w której jest mistrzem. Dopiero pod koniec życia dostrzeże w kwartetach Beethovena tajemną pracę formy... Ale wtedy wracać będzie do swoistej metafizyki, śledząc niepojęte, jakby autonomiczne prawa, rządzące umysłem człowieka?... czy po prostu światem?<br>stworzeniem? W Kosmosie "ja" (tak narratora, jak Leona) zostaje jeśli nie wydrwione to na pewno - pozbawione powabu i powagi. W Ferdydurke ani Gombrowicz, ani narrator nie wątpią w swój ostateczny sukces.<br>W tej grze, której stawką jest zainteresowanie czytelnika, czyli