podłego, zażartego, zwierzęcość, papugę, powtarzającą zapewne słowa stworzenia?... Dalej papier (cyrograf?), daremną ucieczkę przed siłą nieczystą, opętanie (Simona przez "dziecko zezwierzęcone", czyli zmienione w zwierzę przez ból), chytrość ("niewyraźne usiłowanie zawładnięcia... mną... zakusy... na mnie"), łechtanie, czyli powolną torturę, jaką zabawia się - znowu - czyjaś ręka. Wreszcie krzyk potępionego, spadającego w niepojęte!... Co więcej, nie mogąc podjąć cudzego cierpienia - ale kto mógłby je udźwignąć? - ze strachu sam czyni zło albo, przynajmniej, przerzuca gniew i wściekłość własną na bliźnich.<br>Czyżby więc Gombrowiczowski diabeł był całkiem uwewnętrzniony? Nie takie to pewne. Bo &lt;q&gt;"gdy raz pójdzie w drzazgi fasada zwyczajności, umieszczenie nasze w kosmosie staje