pluralizmu w Związku Sowieckim jest mniej prawdopodobne niż cztery inne możliwości. Pierwsza, to przewlekły i do niczego nie prowadzący kryzys ustrojowy, trwający bez żadnego wyraźnego rozwiązania przez kilkanaście lat i okresowo przerywany wybuchami społecznych niepokojów wśród mas ludności miejskiej, coraz bardziej niezadowolonej z warunków materialnych, a zwłaszcza wśród politycznie bardziej niesfornych narodów nierosyjskich. Drugą możliwością jest ponowny zastój, z chwilą gdy zamęt wreszcie ustanie, a centralistyczne tradycje rosyjskiej przeszłości znowu wezmą górę. W pewnym momencie mogłoby to doprowadzić do trzeciej ewentualności, zamachu stanu dokonanego przez wojsko i KGB (może nawet w połączeniu z przedwczesną śmiercią Gorbaczowa), a usprawiedliwionego przed opinią publiczną