sprzeczności, mając jasne wyobrażenie o własnych interesach. Rosjanin rozmyśla, biorąc za podstawę czynnik witalności - integrującej sprzeczności jako element "&lt;q&gt;żywego życia&lt;/&gt;" - która usuwa w cień kwestię interesów w imię sensu globalnego. Polski punkt widzenia jest dla Rosjanina wąski i nieprzyjemnie pragmatyczny. Odpowiednio, rosyjski punkt widzenia okazuje się dla polskiej świadomości niechlujnie niewyraźny i podejrzanie "totalny".<br>Chodzi przecież o dwa różne typy kultury i cywilizacji, których wzajemną obcość potęguje bliskie sąsiedztwo. Sprawa komplikuje się również dlatego, że Rosja nie ma homogenicznego typu kultury i z tej przyczyny o rosyjskiej świadomości można mówić, mocno naciągając fakty.<br>Brak jednolitej rosyjskiej świadomości nie neguje istnienia państwowości