Brandysów. Ich utwory cechują się romantyczną wiarą w moc literatury i artysty, który zdolny jest kreować w swojej sztuce "prawdziwsze" oraz "intensywniejsze" życie narodu.<br> Mówiło się o utworach tych pisarzy, że są literaturą świadczącą, świadectwem prawdy. Tymczasem mają one niewielki kontakt z teraźniejszością, w której powstawały. Oferują zwykle gotowy sens, obejmujący od razu całą, "globalną" historię Polaków, niwelują własną współczesność, którą po prostu wchłania ekspansywna, wszechogarniająca pamięć o przeszłości - tak że czas teraźniejszy staje się od razu formą czasu przeszłego, jedną z postaci symbolicznego (więc niezmiennego) losu alla pollacca. Jeśli więc tę literaturę traktować jako świadectwo - to raczej jako świadectwo bezpiecznie